De titel van dit artikel is een quote van de beroemde auteur en spiritueel leraar Eckhart Tolle. Ik moest aan deze quote denken toen ik afgelopen winter op Schiermonnikoog was; een jaarlijkse traditie. Als fervent kitesurfer laat ik me niet afschrikken door een beetje kou, dus toen de wind goed was, besloot ik me op zee te wagen.
Toen ik de zee weer uitkwam zag ik een vrouw staan. Ook zij was aan het strand om te kiten. We raakten wat aan de praat over onze gemeenschappelijk passie en we grapten wat over onze grijze haren. Normaalgesproken vraag ik dat niet zo snel aan een vrouw, maar ik was te nieuwsgierig. Lachend zei ze: 64. Ze vertelde bovendien dat ze op haar 59ste was begonnen. Ook dat ze nog zo laat was begonnen, verraste me. Want zoveel van mijn vrienden beginnen er niet meer aan, omdat ze zichzelf veel te oud vinden.
Interessante observatie, vooral door mijn bril als Personal Agility expert. Want werkt het zo niet veel vaker in het leven? Dat je iets niet doet, omdat je jezelf ervan hebt overtuigd dat het niks voor jou is? Daar is niks mis mee, als je er oprecht geen behoefte aan hebt. Maar is het wel altijd echt zo dat je het niet wilt? Of wil je wel, maar zitten er angsten of spanningen onder die je liever niet toegeeft? Als gevolg van bepaalde overtuigingen en opvattingen die je hebt, waar je je misschien niet eens bewust van bent?
Belemmerende overtuigingen
Zulke gedachten die ons tegenhouden in het kiezen van onze eigen koers en het bewandelen van ons eigen pad noemen we belemmerende overtuigingen. We hebben ze allemaal, maar zoals gezegd: we kennen ze vaak niet. Ze zijn heel subtiel en jaar na jaar steeds steviger ingeprent. Door de dingen die anderen tegen je zeggen. De verhalen die je jezelf hebt verteld. Of lastige situaties waar je in terecht bent gekomen.
We worden ons vaak pas bewust van hun remmende werking als we tegen de lamp lopen. Als iets even niet zo loopt als je had gewild in je werk of leven. Denk aan een burn-out, ziekte, verlies of relatieproblemen. Dit soort ongewenste, stressvolle situaties zijn vaak een aanleiding om stil te staan. Te reflecteren en zelfonderzoek te doen. Waarom is dit zo gelopen? Wat maakt het dat jij reageert op deze omstandigheden zoals je doet? Welke gedachten en opvattingen liggen daar onder?
Zodra we ons bewust worden van dit soort mechanismen en hoe ze zich bij ons manifesteren, winnen we aan invloed en keuzevrijheid. We leren ze toekomstig te herkennen, en op die momenten weten we dat we anders kunnen reageren dan onze automatische piloot. Dat we dingen die we graag willen gewoon kunnen bereiken, ook als we dat spannend vinden. Om een voorbeeld te geven: mijn natuurlijke neiging is in principe om weg te lopen van conflicten, want ik ben bang dat ik boos word en de controle verlies. Maar deze keer wil ik toch het gesprek aangaan, want daarmee ben ik meer gebaat. Het is niet erg als het conflict me raakt en het is juist prima als de ander dat ook ziet.
De rem binnen organisaties
Waarom vertel ik je dit allemaal? Omdat precies dit mechanisme ook vaak de rem is op succesvol (Agile) transformeren als organisatie. Het invoeren van een nieuwe manier van werken, een nieuwe organisatiestructuur of nieuwe processen is vaak niet het echte probleem. Kennis daarover is makkelijk verspreid.
De zware dobber is vaak het meekrijgen van je mensen, door alle lagen van de organisatie. Dat heeft ook weer met die gedachten te maken, die bij individuele medewerkers de kop op steken.
- ‘Kan ik dit wel?’
- ‘Dan moet ik nu zeker met die en die samenwerken…’
- ‘Bestaat mijn functie over een tijdje dan nog wel?’
Om zomaar even een paar willekeurige voorbeelden te noemen. Waar het om gaat: er ontstaat stress bij mensen. Ze raken overweldigd. Niet door de situatie – Agile werken in dit geval – maar door hun diepgewortelde overtuigingen die via dit soort gedachten aan de oppervlakte komen.
- ‘Kan ik dit wel?’ → ‘Ik ben niet slim genoeg.’
- ‘Dan moet ik nu zeker met die en die samenwerken…’ → ‘Ik moet me voegen naar de wensen en behoeften van een ander.’
- ‘Bestaat mijn functie over een tijdje dan nog wel?’ → ‘Ik ben niet waardevol.’
Door die stress ga je op slot, of je verzet jezelf. Fight or flight. Principes die voor ons ooit – in de oertijd – een helpend beschermingsmechanisme waren, maar nu vooral remmend werken. Zit de rem er eenmaal op, kun je fluiten naar je nieuwe koers. Je zult met elkaar telkens weer in dezelfde cirkels blijven draaien. Dan kun je als de invoering van de ene organisatieverandering niet succesvol is geweest weer een andere manier van werken invoeren, maar loop je tegen precies dezelfde zaken aan.
Wil je als organisatie definitief duurzaam transformeren, wil je jouw mensen – door alle lagen heen – de tools in handen geven om niet overweldigd te raken door veranderingen die op hun pad komen. Je wilt ze ondersteunen om veerkrachtig mee te kunnen bewegen. Zodat ze op uitdagende momenten vertrouwen en invloed in plaats van angst ervaren. Zodat ze niet belemmerd of beperkt worden door hun eigen onzekerheden en overtuigingen, maar juist de kans krijgen om te groeien. Om deze keer wel dat confronterende gesprek aan te gaan. Om wel voor die mooie samenwerking te kiezen.
Om die groei door te maken, moet je jezelf leren kennen. Stilstaan bij wat belangrijk voor je is. Reflectie op je kwaliteiten, net als je valkuilen, angsten en overtuigingen. Op individueel niveau, als team en als organisatie. Als organisatie wil je de openheid creëren om hier individueel en gezamenlijk naar te kijken. Wat belemmert ons? Wat maakt dat we nu in deze situatie zitten? Wat vinden we echt belangrijk? En wat heeft iedereen nodig om dat te bereiken?
Zet je hierop in als organisatie, investeer je niet alleen in duurzame transformatie. Je geeft je mensen meteen een cadeau voor het leven mee. Want leer je dit op de werkvloer, neem je het ook mee naar huis. Hoe mooi is het als ze straks wél aan die studie durven te beginnen die al lang op hun lijstje staat, zich aan durven melden voor een hardloopwedstrijd of een veel relaxtere ouder kunnen zijn voor hun kinderen?
Of misschien komen zij straks ook op hun 64e met hun kite de zee uit.
Ik zou het iedereen van harte gunnen.
Benieuwd hoe je belemmerende overtuigingen binnen jouw organisatie aanpakt en uit je comfortzone stapt om je doelen te realiseren met behulp van de Personal Agility methode? Maak dan een gratis (en uiteraard geheel vrijblijvende) coach call met een van onze Personal Agility coaches. Deze online gesprekken hebben al heel wat doorbraken opgeleverd. Heel graag tot snel dus!
