“People think focus means saying yes to the thing you’ve got to focus on. But that’s not what it means at all. It means saying no to the hundred other good ideas that there are. You have to pick carefully. I’m actually as proud of the things we haven’t done as the things I have done. Innovation is saying no to 1,000 things.”
Aldus Steve Jobs. Een interessant uitgangspunt. Zeker in de huidige tijd en maatschappij, waarin de nadruk juist op doen en presteren ligt. Nog altijd is ‘druk’ – of ‘druk druk druk’ inclusief veelbetekenende glimlach – een veelgehoord antwoord op de vraag ‘Hoe gaat het?’. We zijn er vaak nog trots op ook.
Maar als we altijd maar druk zijn en door blijven denderen, ontstaat er nooit ruimte voor echt vernieuwende ideeën. Voor ware verandering en transformatie. Zou je altijd maar overal ja op zeggen, bereik je nooit wat je echt wilt. Blijf je in het grijze gemiddelde hangen en kom je nooit tot uitzonderlijke prestaties of innovaties. Zoals bijvoorbeeld Steve Jobs uiteindelijke de complete tech-markt op zijn kop heeft gezet. Maar je kunt ook denken aan mensen als Beyoncé, die zich kort na de bevalling van haar tweeling een van haar grootste shows voorbereidde. Of Obama, die het na een spannende campagne lukte om gekozen te worden als eerste zwarte president van de VS. Mensen die allemaal, net als jij, 24 uur in een dag hebben en dus keuzes hebben moeten maken, om op dat punt terecht te komen.
Nu gaat het er mij niet om dat jij de volgende grote popsensatie, topondernemer of wereldleider wordt. Het gaat mij erom dat jij bereikt, wat voor jou belangrijk is. Dat jij je niet meer laat leven door anderen, maar je jouw 24 uur gaat gebruiken voor de juiste dingen. Die je dichterbij jouw doel brengen. Dat je jezelf daarin serieus neemt en daar ruimte voor maakt. Door je grenzen af te bakenen en te bewaken. Vandaar in dit artikel mijn pleidooi voor dingen niet doen. Voor nee zeggen als essentieel onderdeel van echte Agility.
Vind je dat wel eens lastig? Lees dan vooral verder. Want je bent niet de enige, en je kunt het jezelf gemakkelijker maken! Op een manier die we allemaal allemaal tot onze beschikking hebben, maar die we afgeleerd hebben te gebruiken.
Ken je ja, zeg eens nee
Weten wat jij belangrijk vindt. Wat jij wilt bereiken. Een marathon lopen, een eigen bedrijf, een nieuwe studie of bijvoorbeeld het schrijven van een boek. Daar begint het dus mee.
Maar, lazen we ook bij Jobs, dan ben je er nog niet. Dan begint het pas. Want al is het zo dat je eigen doelen kennen het makkelijker maakt om nee te zeggen, betekent het nog niet dat het ook eenvoudig is. We vinden dat alsnog vaak lastig. Met name omdat er andere mensen bij betrokken zijn. Je baas of een klant die je toch nog even nodig heeft voor iets. Een vriendin die vraagt of je mee wilt naar het theater. Of je neef die appt over de boodschappen voor het familieweekend.
We zeggen tegen hen niet graag nee, omdat we
- anderen niet teleur willen stellen
- iemand anders graag willen helpen
- nee zeggen associëren met iets negatiefs
- bang zijn voor de negatieve consequenties
- bang zijn dat we een kans mislopen als we nu geen ‘ja’ zeggen
Om even een kleine greep uit de vele redenen te geven. Dus voor je het weet loop je met veel te zware boodschappentassen over de Veluwe te sjouwen, in plaats van tijd te investeren in je opleiding. Of wordt het na een gezellige avond theater laat, en sta je de volgende ochtend met loodzware benen te ploeteren in de sportschool.
Waarmee ik je nu niet aan wil praten om dan maar overal nee op te zeggen. Als bijvoorbeeld je familie een belangrijke rol speelt in jouw leven, kan ik me bijvoorbeeld voorstellen dat je die boodschappen sjouwen de moeite waard vindt. Ondanks de tijd en energie die het je kost. Dan is ja zeggen dus een prima optie. Het gaat me om nee zeggen tegen die dingen, waarvan je direct weet: dit gaat echt ten koste van mijzelf. Dit gaat over mijn grenzen en druist in tegen wat ik belangrijk vind.
Je eigen kompas
Die afweging maken hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Je hebt hiervoor namelijk een ingebouwd kompas zitten. Dat werkt een beetje als met dat spelletje van vroeger: warmer of kouder. Dan moest je iets zoeken wat iemand anders voor je had verstopt. Als je in de buurt kwam van het verstopte item kreeg je als hint ‘warmer’, liep je ervan weg ‘kouder’. Net zo lang tot je het voorwerp in handen had.
Dit soort aanwijzingen geeft je lichaam je ook. Via je intuïtie. Dit is wat we ook wel ons onderbuikgevoel noemen. Onze gut feeling. Je grenzen kun je heel letterlijk voelen en zo gemakkelijk ja of nee zeggen tegen precies de juiste dingen.
Hoe jouw ja of nee precies voelen, zul je vooral voor jezelf moeten gaan ontdekken. Maar algemeen kun je de volgende dingen erover zeggen:
- Zo voelt een ja
Je hebt vlinders in je buik. Je mondhoeken trekken automatisch licht omhoog. Misschien tintelen je vingers of voelt je lichaam ineens energiek. Het voelt meteen goed. Alsof je in beweging wilt komen. - Een nee voelt zo
Je maaggebied is gespannen, net als misschien je schouders. Je gezicht fronst een beetje. Je ademhaling wordt oppervlakkig. Je benen worden rusteloos. Het kan zelfs voelen alsof je een beetje achteruit deinst.
Ons lichaam geeft deze signalen om ons te begeleiden en te beschermen. Om precies de juiste afweging te maken. Passend bij onze doelen en kernwaarden. En toch hebben we thuis, op school, in onze studie en later op de werkvloer afgeleerd om op deze signalen te vertrouwen. Hebben we geleerd in argumenten te denken. Alles rationeel en met ons hoofd te benaderen. Terwijl ons hoofd vaak in eerste instantie met doemscenario’s komt. Beren op de weg ziet en ons daartegen wil beschermen. Goedbedoeld, maar ineffectief op termijn als we echt willen groeien en veranderen.
Zoek het weer op
We zijn dat contact met onze gut feeling dus een beetje kwijtgeraakt in de loop van de jaren. Maar je kunt dat heel gemakkelijk weer op gaan zoeken. Simpelweg door er meer op te letten. Je weer bewust te worden van jouw eigen ‘ja’ en ‘nee’. Hoe dat voelt.
Dat doe je door af en toe even stil te staan en de tijd te nemen. Bijvoorbeeld als je in je werk een belangrijke beslissing moet nemen. Of je een verzoekje binnen krijgt uit je vriendengroep. Onderzoek dan eens wat er bij je gebeurt, wat je onderbuik je vertelt, en kies wat voor jou klopt. Wat in lijn ligt met jouw persoonlijke doelen.
Of je nu de volgende Jobs, Beyoncé of Obama wilt worden. Een boek wilt schrijven, een marathon wilt lopen of thuis eindelijk meer tijd wilt maken voor je kinderen. Kies wat voor jou belangrijk is, laat je leiden door je eigen kompas en durf nee te zeggen tegen alles wat je in het behalen van je doelen niet ondersteunt.
Hoef je nooit meer te zeggen dat je ‘druk druk druk’ bent, maar kun jij de volgende keer honderduit vertellen over wat jij hebt bereikt.
Benieuwd wat je nog meer kunt doen om je Agility te vergroten? Om nog meer in lijn te leven en werken met wat jij belangrijk vindt en wilt bereiken? Check dan zeker ook onze gratis gids ‘Een doorbraak in transformeren’.
