Ik herinner het me nog levendig. Voor een klant begeleidde ik twee Agile teams. Zowel de samenwerking binnen als tussen de teams verliep niet bepaald soepel.
Vrij vroeg in het proces viel me al op dat de kennis van Scrum mager was. Daar was nog wel wat werk te doen. Daarnaast wilde ik onderzoeken wat er nog meer wankelde. Welke pijnpunten deze teams nog meer blokkeerden op hun weg naar echte Business Agility.
Ik besloot daarom een hele dag de koppen bij elkaar te steken. In de ochtend richtten we ons op het framework. In de middag zouden we het team en de leden onder de loep nemen. Hoe voelde iedereen zich? Zat iedereen op de juiste plek?
Een mooi compleet programma zo op het eerste oog. Ik voelde me dan ook enthousiast en vol vertrouwen tijdens de voorbereidingen en vlak voor aanvang. Maar – je voelt hem misschien wel aankomen – al vroeg op de dag liep het mis en verloor ik alle doelstellingen uit het oog. Bij het stuk theoretisch kader in de ochtend verslapte de aandacht. Er ontstond verveling en onrust die ik krampachtig probeerde op te vangen. In de middag mondden de gespreksoefeningen die ik had meegenomen vervolgens uit in onderling geroezemoes, kwam een manager tot groot ongenoegen van de groep onverwacht binnenlopen en werd er scherp op de persoon gespeeld.
Klotsende oksels
Een kleine greep uit wat er allemaal gebeurde. Maar zoveel moge duidelijk zijn: ik had het totaal niet in de hand. Complete chaos. Met klotsende oksels rondde ik aan het eind van de dag de sessie af. Ik was kapot en behoorlijke gefrustreerd. Voor de deelnemers kon dit niet anders zijn geweest. Dit wilde ik nooit meer en het liet me niet los. Ook ‘s nachts en de dag erna bleef ik maar malen. Wat had ik anders kunnen doen? Waar ging het mis? Het vrat aan me en putte me uit. Kappen, dacht ik ineens. Hier moet ik iets mee, als het zoveel met me doet. Dat was het moment dat ik een coach in de arm nam.
In die gesprekken realiseerde ik me: als ik dit heb, dan hebben anderen mensen hier ook last van. Dat fascineerde me. Daar wilde ik iets mee. Dus besloot ik zelf een coachopleiding te gaan volgen. En me daarnaast meer te verdiepen in mindset en leiderschap.
Want Agile frameworks zijn te gek, maar de mens erachter is veel interessanter. En dan met name de mindset en het effect van die mindset op de resultaten en de onderlinge samenwerking. Zo belangrijk in zelfsturende teams. Daar zitten de echte doorbraken.
Had ik immers toen niet vanuit paniek geprobeerd de boel te sussen. Was ik in staat geweest om de rust en het overzicht kunnen bewaren, eerlijk en open naar mijn eigen aandeel kunnen kijken en daarmee de regie terug kunnen pakken. Dan had ik de dag misschien toch nog tot een succes gemaakt. In elk geval had de ervaring niet geleid tot slapeloze nachten en het pijnigen van mezelf.
Alleen maar menselijk
Je verdiepen in die menselijke kant van Agile levert je dus bijzonder veel op. Door je bewuster te worden van je mindset – van je eigen gedachten, gevoelens en gedrag – win je aan vrijheid. Aan impact, kwaliteit en werkplezier. Door je mindset te trainen doe je op den duur niet meer alleen Agile, je bent het ook echt. En hoe meer je zelf echt Agile bent, hoe meer je je zo kunt gedragen binnen je team en echt kloppende keuzes kunt maken, ongeacht de omstandigheden. Jij bent in control. Met droge oksels.
De mindset die je hiervoor wilt trainen is de zogenaamde groeimindset. Het tegenover gestelde van de hardnekkige statische mindset, waarmee we eigenlijk allemaal zijn opgevoed en opgeleid. Daarover wil ik het graag hebben in dit artikel.
Hoe herken je nu je eigen onvermijdelijke statische mindset?
En wat kun je vandaag nog doen om jezelf te trainen in die groeimindset?
Groeien of stilstaan
Laten we die twee termen eerst eens beter bekijken. Het was onderzoeker aan Stanford Carol Dweck die er in 2006 een boek over publiceerde: Mindset – The New Psychology of Success. Zij stelde vast dat je mensen grofweg kan indelen in twee groepen; gebaseerd op hun opvattingen over waar mensen hun talenten en kwaliteiten vandaan komen.
Mensen met een statische mindset geloven dat onze vermogens aangeboren zijn. Je hebt talent of je hebt het niet. Zij willen continu een bevestiging zien van het talent waarover ze beschikken. Bijvoorbeeld door hoge cijfers, promoties of complimenten. Dat betekent dat als ze een te grote uitdaging voorgeschoteld krijgen, ze deze liever uit de weg gaan. Het risico is ze te groot. Iemand met een statische mindset voelt zich bovendien vaak slachtoffer van omstandigheden, mensen en gebeurtenissen.
Mensen met een groeimindset daarentegen geloven dat iedereen succesvol kan zijn, als je maar hard werkt, vastberaden bent en bereid om te leren. Zij zien fouten maken als een kans om te leren en uitdagingen als een kans om te groeien. Ze vinden het daarom leuk om nieuwe dingen uit te proberen en te experimenteren. Mensen met een groeimindset nemen dan ook verantwoordelijkheid voor hun eigen keuzes. Zij weten dat zij zelf een hoop kunnen bereiken, maar dan moeten ze het wel zelf doen. Ook als de situatie niet mee zit, of bepaalde personen er anders over denken, zullen zij manieren ontdekken om toch door te zetten.
Als je deze bovenste omschrijvingen zo leest: welke mindset heb jij dan?
Velen van ons hebben de neiging om direct voor de groeimindset te kiezen. Toch kan het zo zijn dat deze persoon vervolgens dingen doet die iets heel anders laten zien. Die veel meer passen bij een statische mindset.
- Dat lastige telefoontje toch nog even niet plegen.
- In de verdediging schieten als ze met iets worden geconfronteerd.
- Klagen over hoe anderen of bepaalde omstandigheden ze in de weg zitten.
Het is dus nogal subtiel en onderhuids. Bewustwording is een essentiële eerste stap in de transformatie van jouw mindset.
Een goede eerste stap in die bewustwording is heel eenvoudig. Vanaf nu kun je in elke situatie die je tegenkomt simpelweg letten op jouw eigen reacties. Dus:
- Hoe reageer je op een onverwacht verzoek van een collega?
- Hoe ga je om met veranderende plannen thuis, waardoor je minder kunt werken dan je gehoopt had?
- Wat denk je als er spanningen zijn binnen het team?
Door dit vaker te doen ga je wellicht patronen herkennen en opmerken wat je liever anders zou doen. Zo neem je steeds meer de regie over je eigen gedrag. De belangrijkste kwaliteit van iemand met een groeimindset.
Rechtshandig, maar drummen met links
Zoals ik eerder al aangaf: die statische mindset is nogal hardnekkig. Hij zit zo ingebakken in ons systeem dat je hoe hard je ook traint en hoe bewust je ook bent, je jezelf toch af en toe terug zult vinden in meer statisch gedrag. Dat is in elk geval mijn ervaring. Ook met mijn groeimindset liet ik me in het voorbeeld van mijn teamcoaching weer terugduwen in statische gedachten en gedrag.
Ondanks alle manieren waarop ik onbewust, en nog ver voor mijn coach en opleidingen, mijn eigen groeimindset heb getraind. Bijvoorbeeld in mijn passie voor drummen. Toen ik als jonge jongen mijn eerste lessen volgde, vond ik het wel eens lastig om me te focussen op sommige techniekoefeningen. Ik zag het nut en de noodzaak niet. Ze waren saai. Ik wilde lekker met wat nummers meespelen.
Mijn drumleraar merkte dat natuurlijk op en leerde me tijdens een van zijn lessen iets belangrijks. Hij vertelde me dat hij altijd blij was als hij een zwakte in zijn spel ontdekte. Voor hem was dat een kans om beter te worden. Om te groeien.
Ik begreep toen dat ik simpelweg door anders te kijken naar het leren drummen, grote sprongen kon maken. Ik draaide mijn spel bijvoorbeeld om en oefende als rechtshandige met mijn zwakkere linkerhand. Dat was lastig en het klonk allemaal minder. Maar ik werd steeds beter en daar had ik plezier in.
Laat me jou dus ook een aantal tips meegeven in dit artikel. Waarmee je vandaag nog jouw ‘linkshandigheid’ kunt gaan trainen. Anders kunt gaan kijken. Niet voor het drummen, maar voor jouw persoonlijke Agility. Met jouw groeimindset. Want ook al ben jij wat ouder nu dan ik was toen ik leerde drummen: je bent nooit te oud om te leren.
Integendeel. Steeds meer onderzoek wijst uit dat volwassenen een enorme leercapaciteit hebben. Onder andere dankzij een versterkte discipline. Een vergroot begrip voor de ogenschijnlijk saaie, ingewikkelde dingen. Als volwassene doe je met andere woorden makkelijker het moeilijke.
En laat ik dat moeilijke met mijn tips weer wat makkelijker maken.
Ik heb er drie voor je.
1) Vervang je stemmetjes
Ook als je je er nog niet zo erg van bewust van bent, heb je ze: stemmen. Jouw hoofd vertelt jou doorlopend vanalles over situaties waarin je je bevindt. Train jezelf om daar vaker op te letten. Welke gedachten komen er bij je op als je kritiek krijgt van een collega? Of je een belangrijke presentatie moet geven? Welke zinnen hoor je? Neem dat eens heel letterlijk waar. Support je jezelf, of brandt je jezelf stiekem meer af dan goed voor je is?
Zodra je weet wat je tegen jezelf zegt, kun je er een alternatief tegenover stellen. Dat voelt in het begin misschien een beetje nep, of onwennig, maar het is een bijzonder krachtige tool. In plaats van: “Dat kan ik helemaal niet!” denk je bijvoorbeeld “Ik weet niet zeker of het gaat lukken, maar laten we het gewoon proberen.” Ben je nerveus voor je presentatie en denk je “Dit wordt niks. Niemand zit hierop te wachten”? Vertel jezelf dan eens “Ik heb iets interessants te vertellen en ik ga mijn best doen om mijn publiek te boeien.”
Dit is wat ik deed tijdens mijn drumlessen. Ik koos er bewust voor om mezelf uit te dagen met links. Door wat mijn drumleraar me vertelde. Met heel veel plezier en vooruitgang als gevolg.
2) Beloon niet alleen het resultaat
Deze vinden we als mens lastig. Hier zijn we misschien nog wel het meest getraind ons hele leven: Mooie resultaten. Cijfers op school, een tientje voor een goed rapport, waardering van je baas, promoties. We hebben aangeleerd dat deze beloningen iets zegt over jouw succes. Over hoe veelbelovend en getalenteerd je bent. En natuurlijk mag je bij een goede prestatie beloond worden. Ook binnen Agile werken we uiteindelijk toe naar een zo goed mogelijk product. Is dat slechts de uitkomst van alles wat daarvoor is gebeurd. Alle inzet, alle keren doorzetten dat het moeilijk was, de samenwerking die goed verliep, en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Benoem dus een volgende keer ook dat proces. Ook de mindset en het gedrag dat tot dat resultaat heeft geleid. Bijvoorbeeld door te zeggen: “Wat een topresultaat. Dat was vast niet makkelijk, maar je hebt het maar mooi gedaan!”
3) Leer vandaag van gisteren
Onze ogen zijn vaak volledig gericht op de toekomst. Dat is mooi, maar wat laten we veel kansen liggen als we niet ook af en toe over onze schouder kijken. Als we niet nog eens onder de loep nemen waar we van geleerd hebben in het verleden. Van de momenten dat we van een grote uitdaging en succes wisten te maken. Maar ook van de momenten dat we voor ons gevoel faalden.
Schrijf die successen en dieptepunten eens op voor jezelf en vraag jezelf het volgende af:
- Bij je successen: wat deed ik toen? Welke van mijn eigenschappen of talenten zette ik in? Welke strategieën koos ik?
- Bij je dieptepunten: wat had je als je er nu op terugkijkt anders gedaan met een groeimindset? Welke keuzes had je gemaakt? Wat had je jezelf verteld?
Schrijf alles uit en kijk wat je hieruit kunt concluderen. Welke lessen neem je mee naar de toekomst?
Samenvattend
We neigen uiteindelijk allemaal meer naar een statische mindset, terwijl we voor echte Agility baat zouden hebben bij een sterke groeimindset. Hoe meer jij die nu dus traint, hoe rustiger, succesvoller en met drogere oksels jij de toekomst tegemoet gaat. Hopelijk heeft dit artikel je bruikbare handvatten en inzichten gegeven.
Onthoud in elk geval dit: jij hebt te allen tijde meer invloed dan je denkt. Jij hebt altijd de keuze. Dat betekent een enorme vrijheid als je daar even bij stilstaat. En with great freedom comes great responsibility, zoals Eleanor Roosevelt al zei.
Neem dus je verantwoordelijkheid en geniet van elke stap die je zet.
Wil je meer weten over mindset voor een definitieve doorbraak in Agile? Download dan ook onze gratis gids! Laat hieronder je gegevens achter en krijg ‘m direct in je mailbox.
